حسن رنجبر، علی یوسفی، دوره ۴، شماره ۱ - ( بهار و تابستان ۱۳۹۸ )
چکیده
پایش محیطی که جزئی جدایی ناپذیر از ایمنی هستهای میباشد همواره حائز اهمیت بوده و لزوم اجرای منظم، دقیق و با کیفیت آن ضروری است. روش طیف سنجی گاما به طور گسترده برای تشخیص و اندازهگیری رادیونوکلیدهای گامازا در نمونههای طبیعی استفاده میشود. در روش طیف سنجی گاما نیز مانند سایر مباحث اندازهگیری نیاز به تعیین میزان دقت از طریق مشخص کردن عدم قطعیت، بدیهی میباشد. هدف از این تحقیق شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر عدم قطعیت و محاسبه آن به منظور نشان دادن میزان دقت اندازهگیری اکتیویته رادیونوکلیدهای گامازای نمونه خاک میباشد. برای انجام این تحقیق نمونهی خاکی با وزن ۲۴۳ گرم در ظرف استاندارد استوانهای ساخته شد. سپس میزان اکتیویته رادیونوکلید سزیم-۱۳۷ که دارای پیک انرژی ۶۶۱ کیلوالکترون ولت میباشد با استفاده از آشکارساز ژرمانیوم با خلوص بالا و بازده نسبی %۸۰ و برای زمان شمارش ۷۲۰۰۰ ثانیه محاسبه گردید. مقدار اکتیویته سزیم-۱۳۷ در نمونه موردنظر ۴۸۲ بکرل اندازهگیری شد. همچنین عدم قطعیت اندازهگیری اکتیویته فوق ۴/۳۳ بکرل محاسبه گردید. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که عدم قطعیت اندازهگیری اکتیویته با وجود در نظر گرفتن تمام فاکتورهای دخیل مقداری در حدود ۹/۶% داشته که این موضوع دقت و اطمینانپذیری بالای نتایج را نشان میدهد. همچنین از بین تمام عوامل تاثیرگذار در عدم قطعیت نهایی، عدم قطعیت شمارش و بازده سهم عمدهای را به خود اختصاص می دهند.